Βυζαντινή ή Ρωμαϊκή; Σε τι διαφέρει η Ρώμη από το Βυζάντιο;

    ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ Η ΡΩΜΑΙΚΗ;            Ποιος όρος είναι πιο σωστός;                    Σε τι διαφέρει η Ρώμη από το Βυζάντιο;    

    Το μεσαιωνικό κομμάτι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είναι γνωστό ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Πολλοί όμως , κυρίως στις αγγλοσαξονικές χώρες προτιμούν τον όρο Ρωμαϊκή. Ποιος από τους δύο όρους  είναι πιο σωστός;

      Ρωμαίική Αυτοκρατορία, Ρωμανία, Ρωμαίος Αυτοκράτορας, Ρωμαίοι , Ρωμιοί είναι οι όροι που χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι οι άνθρωποι εκείνοι την εποχή, για να περιγράψουν τον εαυτό τους. Μάλιστα , ήταν πάρα πολύ περήφανοι γιατί θεωρούσαν ότι ήταν οι μόνοι φυσικοί κληρονόμοι της Ρώμης κι οι μόνοι που δικαιούνταν αυτό τον τίτλο . ΟΙ ξένοι λαοί της εποχής τους αναγνώριζαν αυτό το δικαίωμα , έστω κι αν συχνά το αμφισβητούσαν.

 Βυζαντινή Αυτοκρατορία είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά τον 18^ο αιώνα με σκοπό να περιγράψει τη μεσαιωνική  Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ποτέ οι ίδιοι οι Βυζαντινοί δεν ονόμασαν τους εαυτούς τους Βυζαντινούς. Ο όρος όμως αυτός έχει ένα πλεονέκτημα ανυπέρβλητο, διαχωρίζει ξεκάθαρα τα δύο κράτη με το ίδιο όνομα, Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το αρχαίο από το μεσαιωνικό. Κι αυτή η διάκριση , κατά τη γνώμη μου,  είναι απαραίτητη κι αδιαμφισβήτητη. Για το λόγο αυτό προτιμώ τον  όρο « Βυζαντινός» και «Βυζάντιο΄», γιατί ταυτόχρονα σημαίνει όλους αυτούς τους λόγους που ξεχωρίζουν το ένα κράτος από το άλλο.

Είναι απαραίτητο, όμως να εξετάσουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που κάνουν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία τόσο διαφορετική από την προϋπάρχουσα Ρωμαϊκή.   Πρώτος παράγοντας διάκρισης είναι , όπως αναφέραμε ήδη, το χρονικό κομμάτι. Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι το κομμάτι που ανήκει στην Αρχαία Ιστορία και Βυζαντινή αυτό που ανήκει στην Μεσαιωνική, 330 – 1453 .

Δεύτερος παράγοντας, είναι η ελληνική γλώσσα κι ο πολιτισμός. Ενώ η Ρώμη είχε το δικό της πολιτισμό και ως επίσημε γλώσσα της τα λατινικά, το Βυζάντιο υιοθετεί από πολύ νωρίς την ελληνική γλώσσα ως επίσημη γλώσσα παράλληλα με τα λατινικά και όσο περνάει ο καιρός γίνεται η μόνη επίσημη γλώσσα του κράτους. Ο Ιουστινιανός εκδίδει τις Νεαρές ήδη από το  534 κυρίως στα ελληνικά  , ενώ ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης απαντάει στον Μωάμεθ μόνο στα ελληνικά αλλά ως  «Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων». Τα ελληνικά , άλλωστε, ήδη από τα ελληνιστικά χρόνια, μετά τον Μέγα Αλέξανδρο ήταν η διεθνής γλώσσα της Ανατολής, όπως φαίνεται και από το ότι τα Ευαγγέλια γράφτηκαν από Εβραίους συγγραφείς στα ελληνικά, για να διαδοθούν ευκολότερα. Επίσης, η ελληνική λογοτεχνική και φιλοσοφική σκέψη διατηρούνται και καλλιεργούνται σε όλο το Βυζάντιο, έστω και σε ιδιαίτερη μορφή.

    Τρίτος και σημαντικότερος παράγοντας διαχωρισμού των δύο εποχών είναι ο Χριστιανισμός. Η
Χριστιανική Θρησκεία επηρέασε πάρα πολύ τη ζωή των ανθρώπων στη διάρκεια των 11 αιώνων που κράτησε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Χριστιανισμός κυριάρχησε όχι μόνο στη θρησκευτική ζωή αλλά και στην πολιτική, έγινε το μέσο που ο άνθρωπος του Μεσαίωνα εξέφρασε τις πολιτικές του απόψεις και τις πολιτικές του επιθυμίες. Τα σπουδαιότερα πολιτικά γεγονότα της εποχής αυτής είναι συνδυασμένα με τη θρησκευτική κι εκκλησιαστική ζωή, ή έχουν μια θρησκευτική επίφαση . Γενικά, η θρησκεία στο Μεσαίωνα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων.

Ο συνδυασμός Χριστιανισμού κι Ελληνικού πολιτισμού δημιούργησαν ένα μείγμα που λειτούργησε ως συνεκτικός δεσμός για τους λαούς που ζούσαν στην αυτοκρατορία. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι στο Βυζαντινό κράτος ήταν πολυπολιτισμικό και ζούσαν σε αυτό πολλοί λαοί, Έλληνες, Σλάβοι, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Αλβανοί, Αρμένιοι και άλλοι που άλλαζαν συχνά. Για όλους αυτούς τους λαούς , η ελληνοχριστιανική κουλτούρα ήταν αυτό που τους κρατούσε ενωμένους και τους έδινε μια διαφορετική κι ενιαία ταυτότητα. Ήταν Ρωμαίοι και στο Μεσαίωνα αυτό σημαίνει Χριστιανοί, που μιλούσαν και ελληνικά και συμμετείχαν στον πολιτισμό αυτό που είχε κι ελληνικές ρίζες. Είναι σωστό όμως να γίνει ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει πουθενά καμία απόδειξη ότι οι Έλληνες ήταν ανώτεροι από τους άλλους λαούς στα όρια της αυτοκρατορίας.

Οι τρεις λοιπόν αυτοί παράγοντες,  χρονική διάρκεια κατά το Μεσαίωνα, ο Χριστιανισμός, ο ελληνικός πολιτισμός δίνουν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από το 330 μ.Χ. και μετά ένα μοναδικό χαρακτήρα που μας επιτρέπει να μιλάμε για ένα διαφορετικό κράτος από το παλιό της Ρώμης, μας επιτρέπει να μιλάμε για το ΒΥΖΑΝΤΙΟ.

  Πηγές εικόνων : Ε. Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ebooks.edu.gr)

Το υλικό - Διαπολιτισμική εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη (museduc.gr)

Μέγας Κωνσταντίνoς - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)